موارد ایمنی کار با رزین که باید بدانید!
آنچه در این مطلب میخوانید
نکات ایمنی رزین کاری چیست؟
کار با رزین اپوکسی، به خصوص در دنیای صنایع دستی و هنرهای رزینی، بسیار محبوب شده است. اما آیا این ماده جذاب و پرکاربرد، خطراتی نیز به همراه دارد؟ پاسخ کوتاه این است: بله، مانند هر ماده شیمیایی دیگری، رزین اپوکسی نیز در صورت عدم رعایت موارد ایمنی کار با رزین میتواند خطراتی برای سلامتی داشته باشد.
خطرات کار با رزین اپوکسی چیست؟
یکی از شایعترین سوالاتی که در مورد رزین اپوکسی پرسیده میشود این است که آیا این ماده سرطانزا است؟ خوشبختانه، با توجه به تحقیقات انجام شده، رزین اپوکسی سرطانزا نیست. با این حال، تماس مستقیم و طولانی مدت با رزین میتواند باعث ایجاد حساسیت پوستی شود. همچنین، استنشاق بخارات رزین میتواند به دستگاه تنفسی آسیب برساند.
موارد ایمنی کار با رزین کدام است؟
کار با اپوکسی و هاردنر، مانند هر مادۀ شیمیایی دیگر میتواند در صورت استفادۀ ناصحیح برای سلامتی انسان خطرناک باشد.
مشکلات شایعتری که در صورت استفاده بدون دستکش و وسایل ایمنی به وجود میآید، موارد زیر است:
۱. حساسیت پوستی در صورت تماس مستقیم بدون دستکش؛
۲. مشکلات تنفسی در صورت استنشاق بخار حاصل از واکنش رزین و هاردنر؛
۳. پاشیدن به چشم و تماس با پوست.

اینها ازجمله مسائلی است که دو گروه از آن آسیب میبینند:
۱. کسانی که بهتازگی کار با اپوکسی را شروع کردهاند؛
۲. کسانی که چندین سال است بدون رعایت نکات ایمنی با رزین کار میکنند.
من فرزند خردسال در منزل دارم؛ آیا رزین اپوکسی سرطان زاست ؟
یکی از سوالات رایجی که در مورد رزین اپوکسی پرسیده میشود، درباره ایمنی استفاده از آن در محیط خانه به خصوص در حضور کودکان است. بسیاری از افراد نگران هستند که رزین اپوکسی سرطانزا باشد.
خوشبختانه، تحقیقات نشان میدهند که رزینهای اپوکسی که از منابع معتبر خریداری میشوند، سرطانزا نیستند. با این حال، این مواد شیمیایی میتوانند باعث ایجاد حساسیت پوستی شوند، بنابراین تماس مستقیم با آنها باید به حداقل برسد. برای اطمینان از ایمنی کودکان، رزین و هاردنر را در ظروف در بسته و دور از دسترس آنها نگهداری کنید. همچنین، پس از کار با رزین، دستهای خود را به خوبی با آب و صابون بشویید. به یاد داشته باشید که هر ماده شیمیایی، حتی مواد شوینده خانگی، در صورت استفاده نادرست میتواند خطرناک باشد. بنابراین، رعایت نکات ایمنی در هنگام کار با رزین اپوکسی بسیار مهم است.

موارد ایمنی کار با رزین اپوکسی
برای جلوگیری از بروز هرگونه مشکل، رعایت موارد ایمنی کار با رزین بسیار مهم است. در ادامه به برخی از مهمترین نکات ایمنی اشاره میکنیم:
- تهویه مناسب: هنگام کار با رزین، حتما از فضایی با تهویه مناسب استفاده کنید. باز کردن پنجرهها یا استفاده از دستگاه تهویه هوا به کاهش غلظت بخارات رزین در هوا کمک میکند.
- استفاده از تجهیزات ایمنی: همیشه از دستکشهای لاتکس یا نیتریل، عینک ایمنی و ماسک فیلتردار استفاده کنید. این تجهیزات از تماس مستقیم پوست، چشم و دستگاه تنفسی شما با رزین جلوگیری میکنند.
- دور نگه داشتن از کودکان و حیوانات خانگی: رزین اپوکسی و هاردنر را در مکانی دور از دسترس کودکان و حیوانات خانگی نگهداری کنید.
- شستن دستها: پس از هر بار کار با رزین، دستهای خود را به خوبی با آب و صابون بشویید.
- استفاده از لباس محافظ: بهتر است از لباسهایی که از بدن شما محافظت میکنند، مانند روپوش آزمایشگاهی، استفاده کنید.
- نگهداری صحیح رزین: رزین و هاردنر را در ظروف در بسته و در مکانی خنک و خشک نگهداری کنید.
چه اتفاقی میافتد اگر رزین روی پوست یا چشم ما بریزد؟
در صورت تماس تصادفی رزین با پوست یا چشم، بلافاصله ناحیه آلوده را با آب فراوان شستشو دهید و به پزشک مراجعه کنید. همچنین، در صورت استنشاق بخارات رزین، به هوای تازه بروید و در صورت بروز علائم تنفسی به پزشک مراجعه کنید.
آیا نیاز است از ماسک استفاده کنیم؟
طبق راهنمایی کارخانجات تولیدکنندۀ اپوکسی و هاردنر، بهترین حالت این است که ماسک فیلتردار تهیه کنید و در هنگام استفاده از رزین اپوکسی بر روی دهان بزنید. برای بُرشکاری و ساب و پولیش هم حتماً باید از عینک ایمنی و ماسک فیلتردار استفاده کنید. رزین اپوکسی در هنگام برش و ساب، به ذرات بسیار ریز تبدیل میشود که ممکن است وارد دستگاه تنفسیتان شود؛ پس موارد ایمنی کار با رزین را با دقت رعایت کنید.
اگر رزین روی دستمان ریخت چهکار کنیم؟
میتوانید پارچه یا تنظیفی بردارید و آن را به استون صنعتی (حلال رزین) آغشته کنید و محل ریختن اپوکسی را با آن پاک کنید. سپس دو تا سه بار دست خود را با آب و صابون بهخوبی شستوشو دهید. ریختن هاردنر بر روی پوست به مراتب خطرناکتر است، بهتر است پوست را با آب گرم بشویید و به پزشک مراجعه کنید.
آیا برای کار با اپوکسی به لباس مخصوص نیاز است؟
اگر کارگاه کار با اپوکسی شما در کنار محلی است که در آن نجاری میکنید، بهتر است لباس کار با چوب را از لباس کار با اپوکسی جدا کنید. چون ممکن است گرد چوب و آلودگی ماشینآلات به لباس منتقل شود و درنهایت به اتاق کار با اپوکسی انتقال یابد که این خود باعث افت کیفیت کار نهایی خواهد شد.
آیا میتوان از ظروف ساخته شده با رزین اپوکسی برای نگهداری مواد غذایی استفاده کرد؟
نوعی رزین اپوکسی در دنیا تولید میشود که گواهی استفاده غذایی دارند؛ به این معنی که خطری برای سلامت انسان ندارد و اگر داخل آن مواد غذایی سرو شود، مثل لیوان و بشقاب و…، مشکلی ایجاد نخواهد شد. ولی متأسفانه این نوع رزین، در ایران در دسترس عموم متقاضیان نیست و قیمت بسیار گزافی دارد. درهرحال پیشنهاد من این است که برای ساخت ظروف غذایی از رزین اپوکسیای که Food Grade نیست استفاده نکنید.
برای کار با رزین اپوکسی از دستکش لاتکس استفاده کنید؛ دستکشهای لاتکس بهدلیل جنس خاصشان مشکلی در استفاده از رزین نخواهند داشت. همچنین بهدلیل اینکه فرم دست را به خود میگیرند، بهترین گزینه برای کار با رزین اپوکسی هستند. اما دستکشهای پارچهای بههیچوجه مناسب کار با رزین نیستند.

دقت کنید
کار با رزین اپوکسی نیازمند دانش و مهارت کافی است. حتی افراد با تجربه نیز ممکن است در صورت عدم رعایت نکات ایمنی دچار مشکل شوند. آموزشهای تخصصی و دورههای آموزشی میتوانند به شما کمک کنند تا با روشهای صحیح کار با رزین آشنا شوید و از بروز حوادث جلوگیری کنید. توصیه میشود از آموزش های سایت اپوکسی کار و دوره های حضوری آموزش رزین که برگزار میکنیم نهایت استفاده را ببرید.
همۀ صحبت زمانی است که رزین اپوکسی و هاردنر سخت نشدهاند. پس از سختشدن در صورت رعایت نسبت اختلاط صحیح و استفاده از مواد استاندارد و تایید شده، تقریباًمشکلی نخواهند داشت.
منبع: کتاب تکه چوبهای پولساز
نوشته: حامد شاهسوندی
سلام وقت شما بخیر
من یه نوزاد ۹ ماه دارم ببخشید امکانش هست موقع کار با رزین نوزادم از منزل خارج کنم و پس از اتمام کار نوزادم رو بیارم آیا موقع خشک شدن هم برای نوزادم ضرر داره حتی اگر اتاق کارم درش بسته باشه و پنجره رو هم باز کنم
سلام بر شما
اگر اتاق کار شما مجزا باشه و تهویه مناسب داشته باشه از رزین استاندارد هم استفاده کنید و نذارید رزین بجوشه (کنترل ژلتایم) مشکلی نخواهد بود ولی بهتر هست نوزاد هنگام قالب گیری در محیط نباشه.
موفق باشید
سلام و خسته نباشید. ببخشید آیا برای کار با رزین ماسک ساده ی فیلتر دار نانو مناسب است ؟
سلام بر شما
اگر بیماری تنفسی یا زمینه ای دارید بهتر است از ماست فیلتر کربن استفاده کنید و با پزشکتان مشورت کنید. اگر بیماری زمینه ای ندارید و رزین شما استاندارد هست و میدونید چطور باید ژلتایم و کیورینگ تایم رو رعایت کنید و تهویه کارگاه مناسب هست میتونید فقط برای ساب و پولیش از ماسک استفاده کنید.
موفق باشید
سلام وقت بخیر
من کار رزین ساعت و تابلو رو شروع کردم اما داخل اتاقم و اتاقم پنجره داره. . میخواستم بگم که من کار رو داخل اتاقم شروع کردم( دوسه ساعت روزها) و حقیقتش شب داخل اتاقم حضور دارم و میخواستم بدونم ایا تایم تموم شدن مخلوط کردن یا زمانی که کار با رزین و هاردنر کردیم و دیگه کار تمام شده و مرحله خشک شدن هست.ایا این مدت به بعد هم خطرناکه ؟یا فقط تایمی که کار میکنیم و مخلوط میکنیم خطرزاست؟ در کل من در هر صورت استراحت و خوابم اتاقمه مخصوصا شب ها.و جای دیگه برا کارم ندارم. خطر داره🙁؟
سلام بر شما
رزین به خودی خود خطرناک نیست مثل ده ها ماده شیمیایی دیگری که در منزل دارید. مشکل اینجا شروع میشود که اگر شما بیماری زمینه ای داشته باشید و یا حساسیت تنفسی داشته باشید باید احتیاط کنید.
رزین وقتی سخت شد هیچ مشکلی نخواهد داشت در صورتی که نسبت اختلاط به درستی رعایت شده باشد، ولی بخارات رزین حین ترکیب و ژلتایم مخصوصا اگر رزین داغ شود و بجوشد خطرناک است.
اگر حجم کار شما کوچک هست و قبل از خواب رزین جدید نمیریزید و تهویه هوا کامل انجام میشود معمولا مشکلی نیست ولی من پیشنهاد میکنم این دو مکان را از هم جدا کنید حتی شده با نایلون و دیوار موقت.
موفق باشید
سلام من مبتلا به سرطان بودن الان خوبم ولی ممکنه اگه با رزین کار کنم دوباره بیاد؟
سلام بر شما
خوشحالم که سلامت هستید.
پیشنهاد میکنم با پزشکتان مشورت کنید چون بدن شما حساس است و ممکن هست بخارات حاصل از واکنش شیمیایی دستگاه تنفس شما را تحت تاثیر قرار دهد.
موفق باشید
سلام برای ماسک های فیلتر دار که فرمودید، نوع خاصی از فیلتر ماسک رو باید استفاده کنیم؟ مثلا کار تراش کاری روی رزین بخوایم انجام بدیم
سلام بر شما
بهترین ماسک از نوع فیلتر کربن هست البته ماسک مواد شیمیایی با فیلترهای قوی تر هم در بازار هست اگر حساسیت تنفسی دارید با پزشک مشورت کنید.
موفق باشید
سلام وقت بخیر.ببخشید من متاسفانه نکات ایمنی رعایت نکردم و دچار حساسیت شدید به رزین شدم و درحدی حساس شدم جلوی آفتاب هم میرم پوستم میسوزه.اگه ماسک فیلتردار مخصوص کار با رزین بزنم باز احتمالش هست دچار مشکلات پوستی بشم؟
سلام دوست گرامی
من توصیه میکنم در این زمینه با متخصصین پوست و پزشک داخلی صحبت کنید. حتما بیماری زمینه ای در بدن شما بوده که به این حد حساسیت نشان داده.
موفق باشید